برنامه استراتژیک گروه سلامت در بلایا و فوریتها-دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی

 معرفی گروه  سلامت در بلایا و فوریتها

با توجه به فراوانی وقوع حوادث و بلایا در سراسر دنیا از یک طرف و آسیب پذیری و تنوع مخاطرات بالا در ایران، گروه آموزشی سلامت در حوادث و بلایا در سال 1391 با فعالیت دکتر حمیدرضا خانکه تشکیل شد و در همان سال با جذب 4 دانشجو وتعداد 6 عضو هیأت علمی فعالیت خود را شروع نمود، از ابتدای تأسیس، این دپارتمان همکار اصلی سازمان ملی اورژانس،  وزارت بهداشت، سازمان مدیریت بحران کشور و سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بوده است.

علاوه بر این با توجه به گستردگی حوادث ترافیکی و تاثیرات وسیع سلامتی این حوادث در سال 1395 با عقد تفاهم نامه همکاری با پلیس راهور کشور، کمیته تحقیقات سلامت ترافیک و دبیرخانه کشوری شبکه ملی تحقیقات سلامت ترافیک راه اندازی و با مشارکت نخبگان این حوزه فعالیت های آموزشی و تحقیقاتی ملی و بین المللی آغاز گردید ، همچنین در راستای تولید شواهد علمی در حوزه حوادث وابسته به تغییرات اقلیم نیز که دارای روند فزاینده ای در دنیا و ایران می باشد در سال 1396 کمیته تحقیقاتی تغییرات اقلیم نیز در این گروه تشکیل گردید که در این حوزه فعالیت های ارزشمندی طراحی و اجرا نموده است.در حال حاضر این گروه به عنوان مرجع علمی و دانشگاهی تخصصی ملی و بین المللی شناخته شده، به ساماندهی آموزشها و پژوهشهای مرتبط با سلامت در حوادث و بلایا ، حوادث ترافیکی و تغییرات اقلیم می پردازد.

ماموریت:

ارتقاء سطح دانش، مهارت و عملکرد کلیه پرسنل بهداشتی- درمانی در حوزه مدیریت بلایا و فوریتها

انجام تحقیقات راهبردی و کاربردی در سطح ملّی و بین المللی در حوزه سلامت حوادث در بلایا و فوریتها

نقش آفرینی در سیاست گذاری، تصمیم سازی و تصمیم گیری سازمانها و نهادهای ملّی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

تربیت نیروی متخصص در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها متناسب با نیازهای کشور

برنامه ریزی، هدایت و راهبری تحقیقات مرتبط با سلامت در بلایا و فوریتها

تولید دانش منبعث از پژوهش در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها و بر اساس جغرافیای خطر، آسیب پذیری، حفظ منابع و توجه به نیازهای کشور

ارائه پیشنهادات مبتنی بر پژوهش در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها با هدف اصلاح فرآیندها

آسیب شناسی حوزه سلامت در بلایا در سطح محلی، ملی، منطقه ای و ارائه راهکارهای پیشگیرانه مدیریت آسیب ناشی از بلایا

ارائه مشاوره علمی و اجرایی به سازمانها و نهادهای ملّی و بین المللی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

هدایت، راهبری و مشارکت در برگزاری همایشها، کنگره ها، سمپوزیوم ها و ... محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی مرتبط با سلامت در بلایا و فوریتها

مشارکت در توسعه، ارتقاء و به روز رسانی دانش سلامت در بلایا و فوریتها

هدایت، حمایت و نظارت بر فناوری های نوین حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

راه اندازی و مدیریت شبکه علمی سلامت در بلایا و فوریتها در سطح ملّی و گسترش آن در سطح منطقه ای و بین المللی

بهره گیری از تجارب و توان دانشی اساتید، پژوهشگران و نخبگان مرتبط با حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

ایجاد پشتوانه علمی-پژوهشی لازم برای فعالیت مراکز EOC در سطح ملی، استانی و ....

برنامه ریزی و اجرای  برنامه های آموزشی تکمیلی، طولی و ضمن خدمت

طراحی و اجرای دوره های بین المللی مهارتی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

طراحی و اجرای برنامه های تبادل دانشجو با سایر کشورها

نقش آفرینی به عنوان فوکال پوینت منطقه در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

چشم انداز:

دستیابی به مرجعیت علمی در سطح منطقه و کسب رتبه ممتاز بین المللی بین المللی

صدور دانش مدیریت بلایا و فوریتها به کشورهای منطقه

دستیابی به جایگاه مرجعیت هدایت و هماهنگی تربیت دانشجو در در رشته های مرتبط با سلامت در بلایا و فوریتها در سطح ملّی ، منطقه ای و  نقش آفرینی موثر در سطح بین المللی

دستیابی به جایگاه مرجعیت تحقیقات و پژوهش و تولید علم در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

دستیابی به رتبه منحصر به فرد در زمینه ارائه مشاوره در تدوین سیاستهای ملّی حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

کسب جایگاه همکار سازمان جهانی بهداشت و سایر نهادهای و سازمانهای بین المللی مرتبط با حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

اهداف کلان:

توسعه دانش(آموزش و پژوهش) در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها در سطح ملّی و بین المللی

مشارکت در حلّ مشکلات و معضلات کشور در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها از طریق ارائه راهکارهای علمی منبعث از پژوهشهای کاربردی

ارائه الگوهای بدیع و نوین در حوزه سلامت در بلایا و و فوریتها

گسترش همکاریهای ملّی و بین المللی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

ایفای نقش مرجعیت علمی در سطح کشور در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

هدایت علمی سیاستهای کلان ملّی، منطقه ای و بین المللی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

حفظ جایگاه مرجعیت علمی در سطح ملّی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

جلب مشارکت، هدایت و ارتقاء رضایتمندی ذینفعان مرتبط با حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

مشارکت در ارتقاء سایر گروههای علمی مرتبط با سلامت در بلایا و فوریتها در سطح کشور، منطقه و بین المللی

ایجاد، حفظ و ارتقاء ارتباط دانشگاه با صنعت در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

تدوین منابع علمی مرتبط با سلامت در بلایا و فوریتها در سطح ملی و جلب مشارکت سایر حوزه ها در این زمینه

نیاز سنجی در سطح ملی برای تدوین برنامه های تربیت نیروی انسانی مورد نیاز کشور در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

نقش آفرینی به عنوان مشاور و بازوی اجرایی برد تخصصی سلامت در بلایا و فوریتها

تدوین استاندارها و الزامات ملّی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

مشارکت در نظارت بر پیاده سازی و اجرای استاندارها و الزامات ملّی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

ذینفعان:

شورای عالی امنیت ملّی

مجمع تشخیص مصلحت نظام

مجلس شورای اسلامی(کمیسیون بهداشت، کمیسیون اجتماعی، کمیسیون عمران و امر زیربنایی و ...)

مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

وزارت کشور

سازمان مدیریت بحران کشور

سازماند پدافند غیر عامل

سازمان اورژانس کشور

جمعیت هلال احمر جمهموری اسلامی ایران

سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی

مراکز علمی-پژوهشی و جامعه دانشگاهی کشور

کلیه کارکنان نظام سلامت

عموم مردم جامعه

ارزشهای سازمانی:

پرهیز از تضاد و تعارض منافع

صداقت، صحت و بی طرفی

جامعیت، کیفیت و سرعت در انجام امور

قانون مداری

حفظ کرامت انسان

هوشمندی و به روز بودن

توجه به نیاز های جامعه

مسئولیت پذیری در قبال ذینفعان

اصلح گزینی و شایسته سالاری

اخلاق محوری

بررسی وضع موجود:

نقاط قوت:

وجود اساتید و نخبگان دارای تراز بین المللی در گروه

وجود منابع دانشی جامع، دقیق، به روز و در دسترس در گروه

وجود گزارشات طرحها، رساله ها و پایان نامه های خاتمه یافته در گروه

همکاری و تعامل مستمر و نزدیگ گروه با مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایا

تعامل نزدیک و موثر اعضای گروه با مدیران ارشد دانشگاه، سایر گروهای آموزشی و اعضای هیات علمی دانشگاه

تعامل نزدیک گروه با معاونتهای مختلف وزارت بهداشت، سازمان اورژانس کشور، نیروی انتظامی، سازمان مدیریت بحران، جمعیت هلال احمر و ....

بهره گیری از فضای فیزیکی مناسب در گروه

وجود وب سایت مناسب، به روز و جامع گروه

وجود اساتید و متخصصان توانمند در جذب گرنت

توانمندی گروه در انجام پروژه های تحقیقاتی در سطح ملّی و بین المللی

پیشتاز بودن گروه در زمینه تولید دانش و انجام تحقیقات راهبردی و کاربردی در سطح ملّی

برتری گروه در زمینه تحقیقات در حوادث و بلایا

وجود برنامه آموزشی مدون، جامع، کارآمد و به روز

وجود نشریه علمی-پژوهشی سلامت در بلایا و فوریتها(HDQ)

منظم و هدفمند بودن کلیه فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در گروه

ارتباط و تبادلات دانشی اعضای هیات علمی گروه با اساتید و مراکز آموزشی-پژوهشی خارجی

نقاط ضعف:

پایدار نبودن اعتبارات مالی در زمینه انجام پروژه ها و برنامه های آموزشی-پژوهشی

کمبود تعداد اعضای هیات علمی در رشته های مورد نیاز گروه

تعداد نسبتاً کم دانشجویان خارجی

تنوع نسبتاً کم رشته ها و مقاطع تحصیلی در گروه

نبود فلوچارت و فرآیند مشخص برای تبدیل رساله به طرح پژوهشی

عدم تناسب ساختار سازمانی با نیازهای گروه

فرصتها:

تنوع و گستردگی مخاطرات در کشور و فرصت مناسب برای پژوهش در این حوزه

تولید دانش جهانی قابل توجه در زمینه بلایا و فوریتها در سالهای اخیر

حمایت و عنایت ویژه معاونین، مدیران و مسئولین وزارت بهداشت از فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در زمینه سلامت در بلایا و فوریتها

تشکیل سازمان اورژانس کشور به عنوان متولی فوریتهای پزشکی در شرایط عادی و نیز در بلایا و فوریتها و تعامل مناسب این سازمان با گروه

نبود تشکیلات قدرتمند آموزشی-پژوهشی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها در سطح منطقه و کشورهای همسایه

امکان تعاملات مناسب با کشور های همسایه در زمینه انتقال دانش، مبادله دانشجو و استاد، پژوهش های مشترک و ...

وجود متخصصین داخل و خارج از کشور برای انجام پژوهش های مشترک

امکان گسترش تعاملات بین المللی با مراکز آموزشی- پژوهشی معتبر و تراز اول بین المللی

اعتماد و تعامل مناسب سازمان های بین المللی مانند سازمان جهانی بهداشت با گروه و انجام پروژه های مشترک

تهدیدها:

اولویت نداشتن پیشگیری بر مقابله به صورت عملی در کشور و ضعف در فرهنگ پیشگیری محوری

آشنایی ناکافی برخی مدیران و تصمیم گیران با ادبیات و دانش مدیریت بحران و سلامت در بلایا و فوریتها

نبود رویکرد جامع مخاطرات در کشور و انفکاک مدیریت بحرانهای طبیعی از انسان ساخت

عدم شفافیت مسئولیت و وظایف نهادهای حاکمیتی و عملیاتی در بحرانها

نبود هماهنگی و یکپارچگی سامانه های اطلاعاتی ثبت حوادث، بلایا و فوریتها

عدم ثبت دقیق درس آموخته های بحرانها و عدم دسترسی به اطلاعات ثبت شده

هماهنگی ضعیف بین دستگاههای سیاست گذار، تصمیم گیر و عملیاتی در بلایا و فوریتها

عدم اعتقاد برخی مدیران در زمینه دانش محور بودن مدیریت بحران و سلامت در بلایا و فوریتها و تصمیم گیری و اقدام بر اساس رویکردهای سنتی

فاصله قابل توجه بین صنعت و دانشگاه و یکپارچه نبودن پژوهش، تولید علم و خلق محصول

عدم تناسب بین بودجه های پیش بینی شده در قوانین مربوطه و نیاز کشور در زمینه سلامت در بلایا و فوریتها

ارتباط غیر شفاف و تعریف نشده بین تخصص و مسئولیت در حوزه مدیریت بحران و بلایا در کشور

عدم تناسب بین تربیت پذیرش دانشجو و نیازهای واقعی کشور در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

اولویت داشتن حوزه درمان به سایر حوزه ها در سطح کلان

نبود سیاستگذاری متمرکز و یکپارچه در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها در کشور

نبود ساختار مناسب برای گروههای آموزشی سلامت در بلایا و فوریتها در سطح کشور و متحد الشکل نبودن سلسله مراتب سازمانی آنها

راهبردهای گروه:

1-بازنگری و به روز رسانی ساختار گروه سلامت در بلایا و فوریتها متناسب با نیاز های کشور، ماموریت و چشم انداز گروه

-بهره گیری از تجارب بین المللی و ملی در زمینه ساختار سازمانی مناسب

-استفاده از نظرات اساتید، خبرگان و صاحبنظران مرتبط برای بازنگری و اصلاح ساختار

-تدوین مناسبترین ساختار سازمانی و پیگیری تصویب و ابلاغ آن

  -ارائه بهترین ساختار سازمانی به عنوان الگوی موفق در سطح ملی و بین المللی

2-توسعه منابع متناسب با نیاز های ملّی و چشم انداز گروه  

-جذب و بکارگیری اعضای هیات علمی در رشته های مرتبط با سلامت و بلایا

-ارتقاء سطح کیفی اعضای هیات علمی

-استفاده از اعضای هیات علمی ممتاز ملی و بین المللی

-برنامه ریزی و اجرای تفاهم نامه های تبادل اساتید با مراکز علمی معتبر بین المللی

-افزایش جذب منابع و اعتبارات مالی

-توسعه و بهبود و ارتقاء فضای فیزیکی گروه

-تقویت تجهیزات و زیرساختهای ارتباطی و رایانه ای گروه

-افزایش جذب گرنتهای خارجی با بهره گیری از توان علمی و ارتباطات بین المللی اساتید گروه

3-ارتقاء جایگاه گروه در سطح ملی و بین المللی

-تداوم و ارتقاء جایگاه پیشتاز در پژوهش و تولید علم سلامت در بلایا و فوریتها

-برنامه ریزی و تلاش مستمر برای دستیابی به جایگاه ممتاز بین المللی با تکیه بر توان علمی اساتید، متخصصان و کارشناسان و دانشجویان گروه

-گسترش فعالیتهای پژوهشی در سطح ملّی و بین المللی

-صدور علم به کشورهای منطقه

-توسعه تربیت دانشجو و افزایش جذب دانشجویان خارجی

-هدایت تحقیقات ملّی و بین المللی در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

-بهره گیری از پتانسیل بالایبین المللی اساتید، متخصصان و دانشجویان گروه به منظور ارتقاء جایگاه و کیفیت فعالیتهای گروه

-برگزاری دوره های بین المللی و مشترک با سایر مراکز علمی-پژوهشی، از طریق انعقاد تفاه نامه های همکاری، با هدف ارتقاء جایگاه کیفی فعالیت گروه

4-توسعه فعالیتهای گروه در سطح ملّی و بین المللی

-افزایش همکاری با سازمان بهداشت جهانی

-مشارکت در پژوهشهای ملّی سایر کشور ها در حوزه سلامت در بلایا و فوریتها

-افزایش همکاری مستمر با وزارت بهداشت، وزارت علوم، جمعیت هلال احمر و سایر دستگاهها و نهادهای مرتبط با سلامت در بلایا و فوریتها از طریق انعقاد تفاهم نامه های مشترک، با هدف ایجاد پشتوانه علمی برای تصمیمات مدیریتی و اقدامات عملیاتی دستگاههای مذکور

-تلاش برای گسترش دامنه فعالیت با رویکرد جامع مخاطرات و پوشش دادن کلیه مخاطرات طبیعی و انسان ساخت موثر بر سلامت انسان

-همکاری با سایر گروههای علمی سلامت در بلایا و فوریتها از طریق انجام پروژه های مشترک با هدف افزایش رشد و بالندگی کلیه گروههای سلامت در بلایا و فوریتها

ارتقاء کمی و کیفی فعالیتهای آموزشی گروه

-افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته ها و مقاطع تحصیلی منطبق با رسالت و چشم انداز گروه

-برگزاری دوره های بین المللی برای بازآموزی و ارتقاء کیفیت و مهارت اساتید گروه از طریق همکاری های مشترک با سایر مراکز علمی-پژوهشی خارجی

-تدوین، پیاده سازی و اجرای دوره های مشترک تربیت دانشجو با دانشگاههای معتبر جهان

-استفاده از ظرفیت ارتباطات بین المللی اساتید برای دعوت و بهره گیری از اساتید مدعو خارجی به منظور ارتقاء کیفیت تربیت دانشجو